Hang Sơn Đoòng được ông Hồ Khanh, người xã Sơn Trạch (huyện Bố Trạch) phát hiện ra từ năm 1991, nhưng tới tháng 4/2009 mới được đoàn thám hiểm Hoàng gia Anh khám phá lần đầu tiên và tháng 7 cùng năm thì được công bố chính thức. Do có công tìm ra hang nên Hồ Khanh được vinh dự đặt tên cho nó và ông đã chọn cái tên Sơn Đoòng do hang nằm ở vùng Hạ Đoòng, thuộc xứ Đoòng.

Hang Sơn Đoòng được hình thành khoảng 2 đến 5 triệu năm trước, khi nước sông chảy ngang qua vùng núi đá vôi thì bị vùi lấp theo một đường đứt gãy. Dòng nước làm xói mòn và tạo ra một đường hầm lớn trong lòng đất dưới dãy núi. Tại những nơi đá vôi mềm, phần trần sụp xuống tạo thành những lỗ hổng, lâu ngày thành các vòm hang khổng lồ.

Với chiều cao khoảng 200m, có nơi lên đến 250m, rộng 200m, chiều dài ít nhất là 8,5km, hang Sơn Đoòng đã vượt qua hang Deer ở Vườn quốc gia Gunung Mulu của Malaysia (với chiều cao 100m, rộng 90m, dài 2km) để trở thành hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.

Đặc biệt, hang Sơn Đoòng có 2 lối vào - điều rất hiếm gặp đối với các hang động đã được khảo sát ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Vào sâu trong hang, du khách sẽ không khỏi choáng ngợp trước vẻ đẹp tráng lệ và hùng vĩ của vô số đại thạch nhũ, trong đó có nhiều cột nhũ đá cao tới 70m. Trong lòng hang, tại một điểm mà các nhà thám hiểm gọi là Vườn địa đàng, du khách sẽ bắt gặp một cánh rừng nhiệt đới kì vĩ, chan hòa ánh sáng với màu xanh ngút ngàn của cỏ cây và nhiều loài động vật như: chim, rắn, sóc, khỉ. Ngoài ra, trong hang còn có một dòng sông ngầm dài khoảng 2,5km. Dòng chảy của con sông đã mang đến những chiếc vỏ sò, tích tụ thành lớp trên lòng sông. Cách Vườn địa đàng không xa còn có “bộ sưu tập ngọc trai” khổng lồ bao gồm hàng vạn hòn đá tròn, nhỏ nằm lẫn giữa các kẽ đá trong lòng những chiếc ao cạn. Cứ vào mùa mưa, tinh thể canxi trong nước lại bao bọc những hạt cát nhỏ để tạo thành những “viên ngọc trai” khổng lồ, tô điểm thêm cho vẻ đẹp kỳ vĩ của hang động này.

Ngay sau khi được công bố, hang Sơn Đoòng đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm, chú ý của nhiều hãng thông tấn lớn trên thế giới và đã được tạp chí National Geographic (Mỹ) đăng tải một số bài viết ca ngợi. Hang cũng đã được hãng tin BBC (Anh) bầu chọn là một trong những hang động đẹp nhất thế giới, trở thành niềm tự hào không chỉ của người dân Quảng Bình mà còn của cả người dân Việt Nam.

Nằm trong vùng lõi của vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, ngay bên bờ sông Chày, hang Tối tiêu biểu cho sự kiến tạo địa chất cách đây khoảng 400-500 triệu năm. Trong thời gian diễn ra cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hang Tối đã từng được sử dụng để làm nơi trú ẩn tránh bom. Năm 1992, hang được Hiệp hội thám hiểm hang động Hoàng gia Anh khám phá và đặt tên là Tối do bóng tối cô đặc bao trùm khắp các ngõ ngách trong hang. Hang dài 5.258m, cao 80m, rộng 50m, bao gồm 2 cửa: cửa trước giáp sông Chày (cao 30m, rộng hơn 10m) và cửa sau giáp rừng (cao 50m, rộng chừng 20m).

Trong hang có nhiều nhũ đá mang hình thù, màu sắc đa dạng. Những khối thạch nhũ già đã ngả màu, chỗ thì màu vàng chanh, chỗ màu vôi trắng, chỗ lại màu xanh rêu. Đặc biệt, hang Tối sở hữu những khối thạch nhũ có dương xỉ sống ký sinh - hình ảnh hiếm thấy tại các hang động khác. Theo các nhà nghiên cứu khoa học, những khối thạch nhũ này chính là dấu tích của thời kỳ vận động mạnh của địa chất.

Hang Tối còn có những đoạn sông ngầm sâu hàng chục mét cùng một hồ nước ngọt tự nhiên mang tên Thủy Tiên và một hồ bùn rộng khoảng 20m2 với các khoáng chất thiết yếu rất tốt cho sức khỏe con người.

Ngoài ra, khu vực hang Tối còn là nơi sinh sống của các loài động vật như: dơi, chim én…, đặc biệt là Voọc Hà Tĩnh - loài linh trưởng có tên trong sách đỏ Việt Nam.

Hang Tối hiện được Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng quản lý, đầu tư và khai thác với nhiều dịch vụ hấp dẫn. Từ trạm quan sát thú sông Chày, du khách có thể trải nghiệm dịch vụ đu dây tự do (zipline) với chiều dài 400m ngang qua sông để đến cửa trước của hang Tối. Sau khi khám phá và tắm bùn trong hang, du khách sẽ được chèo thuyền kayak khám phá sông Chày, sau đó đu dây zipline để thả người xuống tắm sông và tham gia nhiều trò chơi dưới nước thú vị.

Để khám phá hang Én, từ km37 đường Hồ Chí Minh (nhánh tây) đi bộ khoảng 4km, len lỏi giữa cánh rừng nguyên sinh trải dài ngút tầm mắt, du khách sẽ tới bản dân tộc Vân Kiều (bản Đoòng) trong vùng lõi của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Từ đây, đi tiếp gần 5km men theo suối Rào Thương là tới hang Én.

Hang Én được hình thành cách đây khoảng 3 triệu năm do dòng nước của suối Rào Thương chảy qua dãy Trường Sơn, xói mòn và tạo thành các đoạn đứt gãy trong khối núi đá vôi Phong Nha – Kẻ Bàng. Đến mùa mưa lũ, nước suối Rào Thương dâng cao rất nhanh và tràn vào hang Én, tiếp tục xói mòn lớp núi đá vôi và làm tăng kích thước bên trong hang Én.

Hang có tên là Én vì nơi đây có rất nhiều chim én sinh sống. Năm 1994, hang Én đã được đoàn thám hiểm của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh phát hiện và công bố lần đầu tiên. Hang Én được coi như mẫu chuẩn của quá trình vận động địa chất, có chiều dài 1.645m, cao 120m, rộng 140m, nhiều nơi trong hang rộng 170m. Hang có 3 cửa, hai cửa nằm ở chân núi, có hướng đông nam; một cửa nằm ở lưng chừng núi, có hướng tây bắc theo dòng chảy của suối Rào Thương. Đây là đặc điểm hiếm thấy trong kết cấu các hang động ở Việt Nam.

Vào trong hang, du khách sẽ thấy 3 hồ nước được ngăn cách bởi những bãi bồi nhỏ và những dãy đá tảng xếp chồng lên nhau. Nét độc đáo của hang Én đó là những hố sụt trầm tích trên trần hang tạo ra các “giếng trời” đưa ánh sáng lấp lánh rọi xuống dòng suối Rào Thương khiến khung cảnh trong hang trở nên lung linh, huyền ảo. Trên trần hang, vách đá còn có nhiều thạch nhũ muôn hình vạn trạng và đặc biệt là tổ chim én với những đàn én nối đuôi nhau chao lượn. Với vẻ đẹp tuyệt mỹ, khu vực này đã được nhiếp ảnh gia Carsten Peter (Mỹ) chọn để chụp bức ảnh miêu tả vẻ đẹp kì vĩ của hang Én. Bức ảnh đã được tạp chí National Geographic (Mỹ) bình chọn là một trong những bức ảnh thiên nhiên đẹp nhất tháng 3/2011.

Động Thiên Đường nằm trong vùng lõi của vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, thuộc địa hình catxtơ cổ, có niên đại hình thành cách nay khoảng 350 đến 400 triệu năm. Động Thiên Đường có chiều dài 31,4km; chiều rộng dao động từ 30 đến 100m, nơi rộng nhất lên đến 150m; chiều cao khoảng 60-80m. Theo đánh giá của đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh, Thiên Đường là hang động hoang sơ, có vẻ đẹp lộng lẫy, phong phú và đa dạng; khoảng không gian trong lòng động có quy mô lớn hơn động Phong Nha và Tiên Sơn.

Hiện nay, động Thiên Đường được đầu tư, quản lý và khai thác bởi công ty cổ phần Tập đoàn Trường Thịnh. Để bắt đầu hành trình khám phá động Thiên Đường, từ bãi đỗ xe của khu du lịch, du khách có thể đi bộ hoặc xe điện khoảng 1,5km đến chân núi. Từ đây, tiếp tục leo lên 500 bậc tam cấp, du khách sẽ đến cửa hang động Thiên Đường. Đứng trước khu vực cửa động, du khách cảm nhận ngay được sự thay đổi về nhiệt độ, rất mát mẻ và dễ chịu. Nếu như nhiệt độ ở khu vực miền Trung có lúc lên đến hơn 40oC thì trong lòng hang động, nhiệt độ luôn ở mức 18-20oC. Qua cửa động nhỏ, hẹp, chỉ vừa đủ một người đi xuống theo một cầu thang dốc nhỏ chừng 15m là đến không gian rộng lớn trong lòng động với hệ thống măng đá, nhũ đá vô cùng kỳ vĩ. Tập đoàn Trường Thịnh đã cho lắp đặt một hệ thống cầu thang gỗ xuyên chiều dài động khoảng 1km để giúp du khách phần nào khám phá vẻ đẹp của hang động được mệnh danh là “hoàng cung trong lòng đất” này. Bên cạnh đó, hệ thống đèn led với ánh sáng trắng cũng được bố trí để du khách có thể chiêm ngưỡng những khối thạch nhũ theo đúng màu sắc nguyên thủy.

Đoạn đầu của động là một vòm hang cao hàng chục mét, bề rộng khoảng 100m, có nhiều mảng thạch nhũ độc đáo với nhiều hình thù khác nhau. Đi tiếp vào phía trong, du khách sẽ bị thu hút bởi nhiều thạch nhũ hình khối, hình cột kỳ thú. Có những khối thạch nhũ rũ xuống trông như bức rèm the của tiên nữ; có khối khi được ánh sáng chiếu vào thì nổi vân óng ánh như dải ngân hà lung linh, huyền ảo; khối tạo hình ruộng bậc thang của người dân vùng cao Tây Bắc, nhà rông của đồng bào Tây Nguyên; lại có những khối thạch nhũ cao khoảng 60cm xếp vuông góc với nhau tạo thành những bể chứa nước trong vắt tựa như có bàn tay của con người tạo nên.

Sau khi đi hết 1km cầu thang gỗ, những du khách ưa mạo hiểm có thể đi bộ thêm 6km nữa để tiếp tục khám phá những nhũ đá, măng đá nguyên sơ tuyệt đẹp, muôn hình vạn trạng trong động Thiên Đường. Và điểm đến cuối cùng của cuộc hành trình là “giếng trời” – một hố sụt của động có đường kính hơn 30m. Cột ánh sáng mặt trời chiếu rọi vào trong động qua “giếng trời” càng làm nổi bật vẻ đẹp kỳ bí của Thiên Đường.

Ẩn mình dưới tán rừng già phủ kín những vách núi đá vôi cao vút, suối Nước Moọc mang hơi gió mát lành đến cho núi rừng Phong Nha – Kẻ Bàng. Đến với suối Nước Moọc, du khách không chỉ được đắm mình trong dòng nước mát lạnh mà còn có cơ hội khám phá di sản thiên nhiên thế giới vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng.

Nước Moọc là một nguồn nước tự nhiên trong xanh màu ngọc bích phun trào từ chân núi tạo thành một hồ nước rộng khoảng 90m² rồi chảy về phía sông Chày. Đây là một hiện tượng thiên nhiên rất độc đáo và kỳ thú. Dòng suối mát lạnh này luồn lách giữa núi rừng với nhiệt độ thường xuyên dao động từ 16 -18°C vào mùa hè. Hạ nguồn của suối có vô số bãi đá ngầm, ghềnh và thác nước. Trong lòng suối có những tảng đá lớn, những bãi đá cuội hoang sơ như bãi Tam Hợp, bãi Đào Tiên...

Nhận thấy tiềm năng du lịch đa dạng tại khu vực suối Nước Moọc, Ban quản lý vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã đầu tư xây dựng khu du lịch suối Nước Moọc với nhiều hạng mục hấp dẫn.

Đến đây, du khách có thể tản bộ trên các cây cầu gỗ nối hai bờ suối để chiêm ngưỡng vẻ đẹp núi rừng xanh biếc bao la, hùng vĩ với khung cảnh sơn thuỷ hữu tình. Đi men theo bờ suối, du khách sẽ thấy những vạt rừng xanh bát ngát, những đàn bướm trắng bay rập rờn, lắng nghe âm thanh líu lo của đàn chim gọi nhau đi kiếm mồi rồi tíu tít bay về tổ. Đây cũng là địa điểm lý tưởng để du khách thỏa sức bơi lội dưới làn nước trong mát, chèo thuyền kayak, hay tham gia trò chơi nhảy cầu mạo hiểm.

Đặc biệt, du khách còn có cơ hội thưởng thức các món ăn dân dã như cá chình nướng, gà nướng, rau rừng... trên những "nhà hàng tổ chim" được thiết kế độc đáo theo hình tổ chim treo lơ lửng trên những thân cây cổ thụ cách mặt suối khoảng 5m. Những “nhà hàng tổ chim” này sử dụng những vật liệu hoàn toàn thân thiện với môi trường như tre, luồng, cọ…

Khu vực suối Nước Moọc còn là môi trường sinh trưởng của nhiều loài động, thực vật, tiêu biểu là vọoc Hà Tĩnh - loài linh trưởng có tên trong sách Đỏ Việt Nam.

Đến khu du lịch suối Nước Moọc để hòa mình trong dòng nước trong vắt, mát lạnh, với thiên nhiên hoang sơ, kỳ thú chắc chắn sẽ để lại trong lòng du khách những phút giây thư giãn thú vị.

Ðộng Phong Nha có rất nhiều nhánh với tổng chiều dài lên đến khoảng 20km nhưng hiện nay người ta mới khám phá nhánh dài nhất là một phần của con sông ngầm có tên là Nậm Aki mà sông Son là phần lộ ra mặt đất. Nó chui ngầm dưới đất ở vùng núi Pu-Pha-Ðam cách đó hơn 20km về phía nam.

Cửa động rộng khoảng 20m, cao 10m, có nhũ đá lô nhô. Bơi thuyền qua cửa hang, động rộng như một cái bát úp trên mặt nước. Nước sông trong veo và phẳng lặng như mặt gương, càng vào sâu ánh sáng càng nhạt dần rồi mất hẳn. Xen lẫn với tiềng mái chèo như có tiếng chiêng vẳng lên. Người bản địa cho rằng đó là âm nhạc trong tiệc riệu của Thần Núi vọng ra... Tất cả hợp thành tiếng nhạc, lúc âm u như tiếng chiêng, lúc bập bùng như tiếng trống.Trước cửa động, cảnh núi non sông nước quyến rũ, thiên nhiên hùng vĩ với vô vàn hình ảnh kỳ thú hiện ra như khêu gợi trí tưởng tượng của con người. Vào mùa nước lớn, nước sông Son dâng cao che khuất cửa hang, thuyền du lịch không vào đây được. Tương truyền hơn một trăm năm về trước, ông vua trẻ Hàm Nghi đã ẩn mình ở đây cùng một số cận thần và ra lời kêu gọi Cần Vương.

Phong Nha có trên 20 buồng với hành lang chính dài tới 1500m và nhiều hành lang phụ dài hàng trăm mét. Các hang ngoài cùng có trần cao hơn mặt nước rộng khoảng 10m. Các hang phía trong, từ hang thứ 4 trở vào trần hang cao đến 25-50m. Từ buồng thứ 14, du khách theo các hành lang khác đi sâu hơn nữa dưới mặt đất đến những buồng to hơn rộng hơn nhưng có phần nguy hiểm hơn, nơi mà quá trình phong hoá đá vôi vẫn còn tiếp tục. Thuyền ngược dòng độ 800m thì đến chỗ cạn gọi là hang nước cạn do nước biến đi nhường chỗ cho đá cát. Nhũ đá từ trên rủ xuống, măng đá từ dưới nhô lên tua tủa như cây rừng với những hình dáng kỳ lạ.

Sau khi đi ô tô từ trung tâm xã Sơn Trạch đến Km28 đường Hồ Chí Minh (nhánh Tây), du khách tiếp tục đi bộ khoảng hơn 1 tiếng đến hang Nước Nứt nằm dọc theo một con suối cạn. Từ đây, du khách tiếp tục đi bộ thêm khoảng 1 tiếng nữa để đến hang Va.

Hang Va được người dân địa phương phát hiện từ lâu nhưng đến năm 2000 mới được chính thức khảo sát và công bố bởi Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh. Do cửa hang Va là một hố sụt nằm tại một thung lũng được bao quanh bởi các vách đá nên muốn vào trong hang, du khách phải sử dụng các thiết bị an toàn và được sự hướng dẫn của những chuyên gia có nhiều kinh nghiệm.

Hang Va có chiều dài 1.686m, rộng 99m và cao khoảng 55m. Dọc theo con sông chảy ngầm trong hang là muôn kiểu thạch nhũ với những khối nhũ đồ sộ được hình thành theo năm tháng. Có những đoạn hang rộng như những khán phòng cao từ 30 - 40m nhưng cũng có những đoạn phải bò cả người mới trườn qua được.

Gần cuối, hang Va chia làm 2 khoang. Khoang thứ nhất như một dòng sông ngầm có chiều dài 500m. Để khám phá khoang này, du khách sẽ phải lội nước, có khi trèo qua các mỏm đá nhọn hay len mình qua các khe đá hẹp... Đi hết khoang thứ nhất, vượt qua bức tường đá cao gần 15m, du khách sẽ sang khoang thứ 2 với khung cảnh tuyệt đẹp. Nơi đây có nhiều hồ thạch nhũ với khoảng 1.000 cột thạch nhũ hình chóp, kích thước tương đối đồng đều, xếp liền kề nhau như những quân cờ. Thạch nhũ ở đây mọc từ dưới nước mọc lên như những búp măng, tạo thành một khu vườn địa đàng với hàng ngàn búp măng, nó rất đẹp và cũng rất dễ vỡ.

Theo các chuyên gia của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh, với cấu tạo và vẻ đẹp đặc thù của hệ thống thạch nhũ nên hang Va được đánh giá là hang động sở hữu vẻ đẹp tuyệt mỹ, hiếm có trên thế giới. Đây là điểm đến không nên bỏ qua đối với du khách, đặc biệt là những người yêu thích du lịch mạo hiểm.

Từ thành phố Đồng Hới đi theo đường Hồ Chí Minh (nhánh đông) về phía nam khoảng gần 20km đến địa phận xã An Ninh, rẽ phải đi theo con đường nhựa khoảng 8km, du khách sẽ đến chân núi Thần Đinh. Nếu đi đường thuỷ, theo thuyền từ sông Nhật Lệ hoặc sông Kiến Giang qua cầu Long Đại đến địa phận xã Trường Xuân, rồi lên đường bộ đi thêm 2km nữa, du khách cũng có thể đến được khu vực núi.

Núi có hình dáng tựa như một đụn rơm lớn, nhưng đỉnh lại tương đối bằng phẳng. Để lên đến đỉnh núi, du khách phải vượt qua hơn 1.200 bậc đá với cây cối um tùm mọc 2 bên đường đi. Càng lên cao, không khí càng mát mẻ, thoáng đãng. Leo lên khoảng hai phần ba đường, du khách sẽ tới một cái hang lớn gọi là Chùa Hang. Trước hang, về phía tả có động Chuông, phía hữu có động Trống do thạch nhũ trong động rũ xuống, gõ vào vang lên âm thanh như tiếng chuông, tiếng trống. Cửa Chùa Hang hẹp, phải lách nghiêng người mới vào được. Bên trong hang có những phiến đá hình cái bàn, chiếc ghế, bên trên có nhiều hòn đá nhỏ hình Phật, tiên. Từ trần hang rũ xuống vô số thạch nhũ muôn hình vạn trạng trông rất ngoạn mục. Tiếp tục leo lên khoảng 300 bậc đá theo triền núi, du khách sẽ bắt gặp giếng Tiên nước đầy ắp, trong vắt và ngọt mát.

Dưới chân đèo Lý Hoà, chỗ giáp giữa biển với núi có một bãi đá có rất nhiều đá to, nhỏ, thấp, cao. Mỗi khi có sóng xô, trông đá như những con cóc lớn nhảy trên sóng, tạo nên hàng loạt âm thanh rì rào khác nhau. Có lẽ vì vậy mà cái tên Đá Nhảy được ra đời từ đó để ghi dấu nét riêng của bãi biển này.

Đá Nhảy là một điểm du lịch hấp dẫn, một bãi tắm sạch, đẹp và có nhiều thắng cảnh với nhiều hang động kỳ thú. Đến Đá Nhảy, ấn tượng đầu tiên của du khách là một bãi tắm bằng phẳng, nước trong và sạch. Khách du lịch cùng một lúc vừa được bơi thuyền leo núi, săn bắn, vừa được dạo chơi trong rừng dương, tắm mình trong một bãi biển trong sạch, yên bình.

Trong những năm gần đây, nhiều công trình khách sạn, nhà hàng, bãi đỗ xe... đã được xây dựng khang trang bên bờ biển Đá Nhảy để du khách có thể tắm biển, nghỉ ngơi thoải mái, nhất là sau những cuộc leo núi hay thăm động Phong Nha - Tiên Sơn, Đèo Ngang, Đồng Hới...

Đá Nhảy không chỉ là khu du lịch nghỉ mát lý tưởng vì có bãi tắm đẹp nằm dưới chân núi, mây nước hữu tình nên thơ mà biển nơi đây có nhiều rạn ngầm, đó chính là nơi cư trú của nhiều loại hải sản quý như tôm, cá, cua, mực, ốc... có thể chế biến những món đặc sản biển hấp dẫn du khách.

Cùng với Di sản Thiên nhiên thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng và nhiều điểm tham quan du lịch khác của Quảng Bình, biển Đá Nhảy sẽ là nơi dừng chân lý tưởng đem đến cho du khách một cảm giác thật thoải mái và để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp.

Hang Tiên được Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh khảo sát lần đầu vào năm 1994 và đã chính thức được đưa vào phục vụ du lịch năm 2015. Đây thực chất là một hang động khô hình xoắn ốc, thông với hang động Tú Làn và nằm cách động Phong Nha chừng 100km. Hang nằm lọt giữa những dãy núi lớn và tán cây rậm rạp, do đó trước khi đến được cửa hang, du khách sẽ phải băng rừng, vượt suối và đi bộ qua những lối mòn.

Tên gọi của hang bắt nguồn từ truyền thuyết xưa kia đây là nơi mà các nàng tiên nhà Trời thường xuống dạo chơi và ngắm cảnh. Người dân bản địa coi hang Tiên là nơi linh thiêng và thường được chọn làm nơi thực hiện các nghi lễ quan trọng trong đời sống tâm linh như cầu mưa, cầu an.

Với tổng chiều dài gần 3km, hang Tiên gồm 2 nhánh là Tiên 1 và Tiên 2 được ngăn cách nhau bởi một khu rừng nguyên sinh với rất nhiều cây cổ thụ. Do cấu tạo địa chất nên cả 2 nhánh Tiên 1 và Tiên 2 được phân thành nhiều đoạn, trần hang cao từ 30 - 100m, mái vòm tạo hình xoắn ốc. Có đoạn trần hang hạ thấp dần theo kiểu mái xiên. Trên trần và thành hang đều có những đường vân nhiều màu, hình thù độc đáo.

Cách Lý Hòa không xa là một bãi cát trắng mịn, dài, nước trong xanh, sóng nhẹ được gọi là bãi tắm Đá Nhảy.

Phong cảnh trong động Khô ví như chốn "bồng lai tiên cảnh". Hàng nghìn khối nhũ đá với nhiều màu sắc mọc tua tủa trong động. Vòm động cao thoáng, nổi rõ nhiều vân trắng như vàng bạc. Những hàng cột đá màu cẩm thạch nhiều dáng vẻ diệu kỳ khiến người ta ngây ngất như đang lạc vào thiên cung hay thủy cung. Động Khô có nét đặc biệt hơn động Phong Nha ở những phiến đá và cột đá cộng hưởng âm. Khi người ta gõ nhẹ vào thì nó sẽ phát ra những âm thanh lạ kỳ như vọng ra từ chốn sâu thẳm của lòng đất.

Theo nghiên cứu của đoàn thám hiểm hang động của Hội Ðịa lý hoàng gia Anh vừa qua thì động Khô được hình thành cách đây khoảng hàng chục triệu năm, khi một dòng nước chảy qua đục rỗng, bào mòn núi đá vôi Kẻ Bàng. Sau đó do kiến tạo địa chất, khối núi này hoặc đã được nâng lên, hoặc đã bị hạ xuống khiến các khối đá đổ sụp ngăn chặn dòng chảy làm nên động Khô ở phía trên, còn phần có sông ngầm chảy qua tạo ra hang động Phong Nha.

Qua thăm dò khảo sát của đoàn thám hiểm hang động Hội Ðịa lý hoàng gia Anh thì giữa hai hang động Phong Nha và động Khô không có sự ăn thông với nhau. Ðộng Khô có chiều dài là 980m. Từ cửa động đi vào khoảng 400m có một vực sâu chừng 10m, và sau đó là động đá ngầm tiếp tục dài gần 500m. Hiện nay du khách có thể tham quan đến độ dài 400m.